Connecting European Connectivity Research
European Cooperation in Science and Technology
Domain: Earth System Science and Environmental Management – ESSEM
COST ACTION ES1306
Εθνικός Εκπρόσωπος – Management Committee Member: Ανδρέας Βασιλόπουλος
Η δράση Connecting European Connectivity Research σκοπεύει στη διαμόρφωση ενός πανευρωπαϊκού δικτύου από επιστήμονες όλων των κλάδων του περιβάλλοντος και των γεωεπιστημών που θα εδραιώσουν την επιστημονική ατζέντα της διασυνδεσιμότητας και αλληλεπίδρασης των υδάτινων πόρων και των ιζημάτων σε διαφορετικά περιβαλλοντικά πλαίσια εντός Ευρώπης.
Με τη διασύνδεση υφιστάμενων μελετών, μεθοδολογιών και Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων, οι επιστήμονες ανταλλάσσουν απόψεις και πρακτικές μεθοδολογίες για την ευρεία και βέλτιστη αξιοποίηση των εργαλίων από τις ομάδες – στόχους, καθώς σκοπός είναι να ωφεληθούν άμεσα ερευνητικά ιδρύματα, πανεπιστήμια και φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης. Το δίκτυο επιδιώκει άμεσες συνέργειες τόσο με άλλους κλάδους όσο και με διαφορετικούς τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας για την εφαρμογή των ερευνητικών πορισμάτων στην πράξη.
Η επιτυχής πρόβλεψη της εξέλιξης της επιφανειακής απορροής και της συναφούς διάβρωσης του εδάφους είναι μεγάλης κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής σημασίας, καθώς επηρεάζεται τόσο η ποιότητα του νερού όσο και οι υπόλοιπες παράμετροι ενός οικοσυστήματος. Η πολύπλευρη και συνδυαστική γνώση στον έλεγχο της απορροής και της διάβρωσης είναι υψίστης σημασίας, αλλά έως πρότινος τις επιμέρους μελέτες τις εντοπίζουμε με ανομοιογενή και αποσπασματικό τρόπο. Υπάρχει ένας πλούτος εμπειριών και τεχνογνωσίας σε όλη την Ευρώπη, που θα μπορούσε να εξασφαλίσει ότι το δυναμικό που έχει ήδη αποδειχθεί σε βασικές μελέτες μπορεί να αξιοποιηθεί σε ευρωπαϊκή κλίμακα, αξιοποιώντας τη διεπιστημονική γνώση από τα πεδία της Υδρολογίας, της Εδαφολογίας, της Γεωμορφολογίας και της Οικολογίας.
Η δράση διαπραγματεύεται την αντίδραση του φυσικού οικοσυστήματος στην κλιματική αλλαγή, στις φυσικές καταστροφές που συνδέονται με τη δυναμική των υδάτων και ιζημάτων, αλλά και στη διαχείριση των υδάτων και ιζημάτων σε λεκάνες απορροής ποταμών. Ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι επιπτώσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας στην διασυνδεσιμότητα των υδάτων και των ιζημάτων. Οι δασικοί δρόμοι, οι πυρκαγιές και η συμπίεση του εδάφους στην είσοδο των εκτάσεων μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τη διασυνδεσιμότητά τους, ενώ η αναδάσωση, η αποκατάσταση της βλάστησης ή ακόμα και το όργωμα μπορεί να την περιορίσει. Η αντίληψη της άμεσης σχέσης και της τροποποίησης των υδάτων και των ιζημάτων θα ενισχύσει την ευρύτερη κατανόηση των διεργασιών του τοπίου, αλλά και θα αποτελέσει εργαλείο ορθότερης διαχείρισης και παρακολούθησης των οικοσυστημάτων.
Η Δράση επιτρέπει τη μεταφορά της σύγχρονης γνώσης σε αξιοποιήσιμες επιστήμες, την ανάπτυξη μιας εννοιολογικής βάσης και τη μεταφορά της σε μια σειρά από εργαλεία παρακολούθησης και μοντελοποίησης που θα αποτελέσουν τη βάση για δείκτες και θα συμβάλουν στην ολοκληρωμένη διαχείριση των συστημάτων απορροής.
Η διεθνής διεπιστημονική ομάδα αυτής της Δράσης:
- Συγκεντρώνει και αξιοποιεί την εμπειρία και την τεχνογνωσία από μεμονωμένες μελέτες για να χτίσει μια συγκριτική μεθοδολογία για την μοντελοποίηση και πρόγνωση των περιβαλλοντικών φαινομένων.
- Εναρμονίζει την τρέχουσα επιστημονική γνώση και τις επιμέρους μεθοδολογίες από πολυάριθμες ερευνητικές ομάδες εντός και εκτός Ευρώπης μέσα από τη διασταύρωση γνώσεων και πρακτικών από διαφορετικούς κλάδους, όπως είναι η Υδρολογία, η Γεωμορφολογία, η Εδαφολογία και η Οικολογία.
- Ενθαρρύνει τη μεταφορά της γνώσης από την επιστημονική κοινότητα στην κοινωνία και τη συνεργασία δύνοντας τη δυνατότητα τόσο στον ιδιωτικό τομέα αλλά και στον εκάστοτε κρατικό μηχανισμό να συγκεράσουν τις ανάγκες τους προς την αμοιβαία αντιμετώπιση των προβλημάτων που απορρέουν από τα περιβαλλοντικά φαινόμενα.
- Προωθεί τη γενιά των νέων ερευνητών και νέων επιστημόνων τόσο στην άμεση αντιμετώπιση περιβαλλοντικών ζητημάτων μέσα από τη συνεργασία, όσο και στην ενεργό συμμετοχή τους στην ίδια την Δράση.
- Διεκδικεί πόρους μέσω χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων για τη βιωσιμότητα της Δράσης.
Δραστηριότητες της Δράσης:
- Διαμόρφωση ευρωπαϊκού δικτύου γεωεπιστημόνων για την συγκέντρωση, την κριτική αξιολόγηση και τον συγκερασμό διαφορετικών μεθοδολογιών μελέτης και αντιμετώπισης περιβαλλοντικών ζητημάτων.
- Ανάπτυξη ενός αποθετηρίου με α) ορολογία πολύπλοκων περιβαλλοντικών ζητημάτων και τρόποι διασύνδεσής τους, β) εφαρμογή και συγκριτική μελέτη πρακτικών από άλλες συνδεόμενες με το περιβάλλον επιστήμες μέσω workshops και τράπεζες εργασίας, και γ) καταγραφή των ελλείψεων της γνώσης και ιεράρχηση των περιβαλλοντικών ζητημάτων προς έρευνα και χρηματοδότηση.
- Ανάπτυξη δεξαμενών γνώσης με εκπαιδευτικά σεμινάρια, συνεδρια, συναντήσεις εργασίας για τους νέους ερευνητές και επιστήμονες
- Σύνδεση της έρευνας με την κοινωνία μέσω μιας σειράς δράσεων δημοσιότητας σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες ομάδες (διαχειριστές τοπίου, εκπρόσωποι του δημόσιου τομέα, μελετητές, κατασκευαστικές εταιρείες, αγροτικούς συνεταιρισμούς, εκπαιδευτικούς οργανισμούς και το ευρύ κοινό.
Ομάδες εργασίας της Δράσης:
- Working Group 1 – Θεωρητική Προσέγγιση για την έννοια διασυνδεσιμότητας υδάτινων πόρων και ιζημάτων και την αλληλεπίδραση με το έδαφος, τους ζώντες οργανισμούς και τη δυναμική του τοπίου.
- Working Group 2 – Πρακτικές μέτρησης και καταγραφής για την ποιοτική εκτίμηση του ύδατος και την σύνδεση με τη μεταφορά ιζημάτων σε πολλαπλές χρονικές και χωρικές κλίμακες. Οι νέες τεχνολογίες και η καθιέρωση προτοτύπων για την επεξεργασία των δεδομένων των περιβαλλοντικών μελετών είναι στο επίκεντρο.
- Working Group 3 – Μοντελοποίηση διασυνδεσιμότητας: εξέταση μοντέλων και δομών τόσο για τη θεωρητική όσο και την πρακτική προσέγγιση των περιβαλλοντικών δεδομένων (σε συνάφεια με τα WGs 1 – 2), εξέταση μοντέλων για την πρακτική επεξεργασία βάσεων περιβαλλοντικών δεδομένων και τα συγκρίσιμα πλεονεκτήματά τους, συγκριτική ανάλυση αποτελεσμάτων εφαρμογής διαφορετικών μοντέλων
- Working Group 4 – Ωφέλιμοι δείκτες διασυνδεσιμότητας: χρήση ψηφιακών υψομετρικών μοντέλων για την εκτίμηση της διασυνδεσιμότητας δεδομένων υδάτων και ιζημάτων και καθιέρωση δεικτών.
- Working Group 5 – Μεταφορά ερευνητικών αποτελεσμάτων στη βιώσιμη διαχείριση υδάτινων πόρων και γης: σύνδεση ερευνητικού ιστού με παράγοντες λήψης αποφάσεων της δημόσιας διοίκησης. Ανάπτυξη τευχών οδηγιών για τον κρατικό μηχανισμό και το δημόσιο τομέα για την πρόληψη κα αντιμετώπιση προβλημάτων που απορρέουν από την σχέση ύδατος – ιζήματος. Διαμόρφωση στρατηγικής διαδικασίας λήψης αποφάσεων που αφορούν το τοπίο και τους περιβαλλοντικούς παράγοντες.
Επικοινωνιακές μέθοδοι των ομάδων εργασίας:
- Επιστημονικές Αποστολές σύντομης διάρκειας σε περιοχές μελέτης σε όλη την Ευρώπη.
- Ομάδες εργασίας
- Συνέδρια
- Τηλε – συνέδρια και διαδικτυακά συνέδρια
- Διαδικτυακή πλατφόρμα με τα παραδοτέα της Δράσης
- Επιστημονικές εκδόσεις
- Ανταλλαγή ερευνητών
- Θερινά σχολεία
- Αφίσες και φυλλάδια
- Εξ αποστάσεως εκπαιδευτικά προγράμματα
- Δικτυακή βάση δεδομένων με όλα τα παραδοτέα, μελέτες, συμπεράσματα της δράσης διαθέσιμα στο ευρύ κοινό και στους ενδιαφερόμενους φορείς διαχείρισης του τοπίου.